เปิดแนวทาง “ฟอกเงิน” ผ่านกาสิโน

นายธนากร คมกฤส เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน โพสต์เฟซบุ๊ค “เขาฟอกเงินกันอย่างไรในกาxiโน?” โดยระบุว่า เพราะเงินจากธุรกิจสีเทาและจากองค์กรสีดำเป็นสิ่งที่หามาได้ง่ายๆ และมากมายมหาศาล แต่จะทำอย่างไรให้สามารถนำเงินเหล่านี้มาใช้ในโลกสีขาวได้ เพราะทุกระบบเศรษฐกิจล้วนต้องการคำชี้เแจงที่มาที่ไปของเงินที่ชัดเจน ดังนั้นธุรกิจสีเทาและองค์กรสีดำจึงต้องอาศัยการฟอกเงิน เพื่อทำให้ธุรกิจสีเทากลายเป็นธุรกิจปกติ และเงินสีดำกลายเป็นเงินสีขาว และวิธีฟอกเงินที่นิยมกันมากที่สุด คือการนำเงินไป ‘ล้าง’ ในกาxiโน

สำนักงานยาเสพติดและอาชญากรรม องค์การสหประชาชาติ ที่มีชื่อย่อว่า UNODC ได้ออกรายงานเรื่อง “กาxiโน การฟอกเงินนอกกฎหมาย และองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” (เผยแพร่โดยศูนย์ศึกษาปัญหาการwนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย : มกราคม 2024) อรรถาธิบายถึงกระบวนการฟอกเงินผ่านกาxiโน

ก่อนจะพูดถึงการฟอกเงิน มีศัพท์อย่างน้อย 2 คำที่ต้องทำความรู้จัก

หนึ่ง คำว่า “กิจการที่ไม่ใช่อาชีพด้านการเงิน” ที่ภาษาอังกฤษใช้คำว่า Designated non-financial businesses and professions ที่ย่อว่า DNFBPs หมายถึง กิจการอื่นที่ไม่ใช่กิจการธนาคาร แต่ถูกใช้เป็นช่องทางทางการเงิน ซึ่งหมายถึงกาxiโนนั่นเอง เพราะกาxiโนไม่ใช่กิจการด้านการเงินการธนาคารโดยตรงหรือโดยอาชีพ จึงไม่ต้องอยู่ภายใต้กฎระเบียบและการตรวจสอบที่เข้มงวดเหมือนกิจการธนาคาร จึงดึงดูดให้อาชญากรทางการเงินใช้เป็นช่องทางการฟอกเงิน

UNODC ระบุว่า กิจการที่ไม่ใช่อาชีพด้านการเงินโดยตรง อย่างกาxiโนในกลุ่มประเทศลุ่มน้ำโขงตอนล่าง เป็นช่องโหว่ระดับโลก เพราะขาดมาตรการตรวจสอบการฟอกเงินที่มีประสิทธิภาพ จึงถูกองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติที่ดำเนินการอยู่ในภูมิภาคและทั่วโลกเข้าแทรกซึมเพิ่มขึ้นในอัตราที่สูง

อีกหนึ่งคำคือคำว่า “Junket” บางสำนักแปลคำนี้ว่า การเดินทางที่อ้างภารกิจ แต่ความจริงเป็นการไปพักผ่อน และส่วนใหญ่รัฐบาลเป็นผู้ออกค่าใช้จ่าย แต่ในวงการกาxiโน Junket หมายถึง วิธีการดึงดูดลูกค้าที่มีความสามารถในการใช้จ่ายเงินสูง ด้วยข้อเสนอการท่องเที่ยวแบบอภินันทนาการ

พูดง่าย ๆ Junket ก็คือ ทัวร์นักwนัน มีหน้าที่พาลูกทัวร์ซึ่งมักจะต้องเป็นบุคคลระดับวีไอพี ระดับบุคคลในวงการเมือง ข้าราชการระดับสูง นักธุรกิจใหญ่ รวมทั้งบุคคลผู้มีชื่อเสียงมีฐานะในสังคม ไปเล่นwนันตามกาxiโนต่าง ๆ ที่เป็นเครือข่ายกัน พร้อมบริการจัดแจงที่พัก แลกชิปwนันให้ ในขณะเดียวกันก็อำนวยความสะดวกในการแลกเปลี่ยนสกุลเงินตราให้ด้วย พร้อมรับชำระบัญชีด้วยเงินหลายสกุล

ธุรกิจ Junket ถือเป็นส่วนต่อขยายของกาxiโน และมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในกระบวนการฟอกเงิน

UNODC ระบุว่า ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา กาxiโนในฐานะกิจการที่ไม่ใช่อาชีพด้านการเงินโดยตรง กับ Junket ได้ขยายตัวอย่างมากโดยเฉพาะในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งสะท้อนถึงการมีโครงสร้างของการฟอกเงินและแหล่งเงินนอกกฎหมายมารองรับ เปรียบเสมือนการออกแบบสถาปัตยกรรมทางการเงินนอกกฎหมายขององค์กรอาชญากรรมข้ามชาติในภูมิภาคนี้

รายงานของ UNODC ฉบับนี้อธิบายว่า การฟอกเงินในกรณีทั่ว ๆ ไปมี 3 ขั้นตอน

ขั้นที่ 1 การวางเงิน (Placement) คือ มีการนำเงินเข้าระบบโดยการลงทุนในธุรกิจที่ถูกกฎหมาย เช่น การเปิดกิจการขายสินค้า ภัตตาคาร ผับบาร์ เต๊นท์รถ หรืออื่น ๆ

ขั้นที่ 2 การสร้างชั้นอำพราง (Layering) โดยการสร้างบัญชีหลากหลายชั้น แยกเงินผิดกฎหมายเป็นหลาย ๆ บัญชี เพื่ออำพรางปกปิดที่มาของเงินเหล่านั้น เพื่อให้เกิดความยุ่งยากในการตรวจสอบเส้นทางการเงินของเจ้าหน้าที่รัฐ

ขั้นที่ 3 การนำเงินเข้าระบบ (Integration) คือการนำเงินสีเทามาฟอกให้สะอาดผ่านธุรกิจถูกกฏหมายที่เปิดขึ้นมาบังหน้า เท่านี้เงินผิดกฎหมายที่ถูกนำเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจ ก็จะกลายเป็นเงินสะอาด เพราะมีที่มาที่ไปทางบัญชีที่สามารถแสดงได้กระบวนการฟอกเงินทั้ง 3 ขั้นตอนนี้ ใช้กันทั้งในกาxiโนแบบมีที่ตั้งและทั้งในกาxiโนออนไลน์ เป็นวิธีที่เบ็ดเสร็จสมบูรณ์แบบในการย้ายเงินจำนวนมหาศาลเข้าสู่ระบบการเงินได้โดยไม่ระแคะระคาย

   

วิธีการฟอกเงินผ่านกาxiโนและธุรกิจ Junket สามารถทำได้หลายรูปแบบ ในรายงานนี้ UNODC ยกตัวอย่างไว้ทั้งหมด 7 วิธี

1. วิธีเงินสดแลกเงินสด (Cash-in Cash-out) เป็นวิธีที่ง่ายและพื้นฐานที่สุดในการฟอกเงินผ่านกาxiโน โดยการเปลี่ยนเงินสดเป็นชิปที่ใช้เล่นwนันจากนั้นก็แลกกลับมาเป็นเงินสด วิธีการนี้ เงินสกปรกได้แปรรูปเป็นเงินจากการชนะwนันได้ ขบวนการอาชญากรรมมักใช้วิธีแบ่งเงินออกไปเล่นwนันเป็นหลาย ๆ บัญชี เพื่อทำให้ดูไม่น่าสงสัย

2. การสมรู้ร่วมคิดกันระหว่างผู้เล่นwนัน (Collusion between players) โดยผู้สมรู้ร่วมคิดเข้ามาเล่นwนันด้วยกัน เช่น เล่นไพ่โป๊กเกอร์ แล้วฝ่ายหนึ่งตั้งใจแพ้ให้กับอีกฝ่ายหนึ่ง วิธีนี้สามารถหลีกเลี่ยงการตรวจจับของระบบการฟอกเงิน ซึ่งตั้งระบบไว้ตรวจสอบเฉพาะผู้เล่นที่ชนะwนันกับกาxiโนตามวิธีที่ 1 เท่านั้น แต่ไม่ได้ตรวจจับการแพ้ชนะระหว่างผู้เล่นwนันด้วยกัน ซึ่งมักจะเล่นกันอยู่ในห้องวิไอพี

3. การย้ายเงินผ่านบัญชีของ Junket (Junket financing) ลูกค้านักwนันในประเทศหนึ่งจะวางเงินหรือทรัพย์สินอื่นไว้ในบัญชีของ Junket แล้วไปเบิกถอนเพื่อเล่นwนันในกาxiโนที่อยู่ในอีกประเทศหนึ่ง จากนั้นระบบจะหักกลบบัญชีตามการชนะหรือแพ้wนันโดยอิงจากยอดที่ฝากไว้ วิธีนี้ทำให้อาชญากรและกาxiโนสามารถโยกย้ายเงินและทรัพย์สินได้อย่างรวดเร็วและไม่เป็นทางการ หลีกหนีการจับตามองของเจ้าหน้าที่รัฐได้

4. การหักกลบบัญชี (Offsetting arrangement or Mirror Transactions) วิธีการฟอกเงินแบบนี้ ทำโดยการโอนเงินผ่านกาxiโนและธุรกิจ Junket ด้วยบัญชีลูกหนี้ผู้มาใช้บริการในประเทศหนึ่ง ไปลงบัญชีเจ้าหนี้กับผู้ที่มาใช้บริการในอีกประเทศหนึ่ง ซึ่งเงินที่ผ่านเข้ามาอาจเป็นเงินที่มาจากการทำธุรกิจสีเทาในประเทศหนึ่ง เช่น เงินจากการค้ายาเสพติด มาผ่านกาxiโนหรือ junket ในอีกประเทศหนึ่งเพื่อฟอกเงินให้สะอาด

5. การใช้บัญชีผิดวัตถุประสงค์ คือการใช้บัญชีการwนันเพื่อโอนเงินอย่างผิดกฎหมายระหว่างนักwนันด้วยกัน เช่น การซื้อขายสินค้าผิดกฎหมายสามารถใช้บัญชีการwนันแทนบัญชีธนาคารในการชำระหนี้ เมื่อผู้ขายได้รับเงินก็สามารถเบิกถอนออกไป โดยแจ้งว่าเป็นเงินกำไรที่มาจากการชนะwนัน

6. การซื้อบัญชีของผู้ชนะการwนัน ผู้ที่ต้องการฟอกเงินจะทำการขอซื้อบัญชีหรือรางวัลจากผู้ชนะwนัน โดยยอมจ่ายส่วนต่างเพิ่มให้ เพื่อให้เงินผิดกฎหมายของตัวเองมีที่มาที่ไปว่ามาจากการชนะwนันในกาxiโน

7. การทำธุรกรรมจำแลง โดยการสร้างหลักฐานเท็จ แสร้งว่ามีการเปิดห้องวิไอพีในโรงแรมของกาxiโน เพื่อเบิกจ่ายเงินให้กาxiโนหรือ junket จากนั้นโรงแรมจะออกใบรับเงินค่าห้องพักให้แก่ลูกค้าเสมือนว่าลูกค้าเข้ามาใช้บริการจริง และลูกค้าสามารถนำใบเสร็จนี้ไปที่ห้องแลกเงินของกาxiโน แลกเป็นเงินสดหรือชิปไปเล่นwนัน แม้ว่าลูกค้าจะไม่ได้มาพักที่โรงแรมจริง แต่ก็มีการคิดค่าบริการอื่นๆ เพื่อหักเงินจากบัญชีของลูกค้า เพื่อให้ลูกค้าเบิกเป็นเงินสดออกมาได้

นี่คือการฟอกเงินผ่านกาxiโนที่สะดวกไม่แตกต่างจากร้านสะดวกซัก 24 ชั่วโมง สังคมไทยพร้อมรับมือแล้วรึยัง?